„Katarynka” jawi się jako niezwykle przemyślana, choć krótka w formie historia. Osadzona we współczesności autora, tj. w drugiej połowie XIX w., zaskakuje swoją ponadczasowością.

Wokół tytułowej katarynki Bolesław Prus umieścił dwie postacie: dojrzałego, szanowanego i statecznego mężczyznę oraz małą dziewczynkę. Bohaterowie nie znają się osobiście i pewnie nic by ich nigdy nie łączyło gdyby nie mieszkali w jednej kamienicy. Ten fakt i katarynka wystarczają by stworzyć pewnego rodzaju napięcie, które narasta aż do końca. Sama katarynka gra dopiero w ostatnich zdaniach noweli, a jej fałszywe i jęczące dźwięki dokonują w obu bohaterach niezwykłej i zaskakującej przemiany.